بررسی ارتباط سطح سرمی استئوپروتگرین با دانسیته ی معدنی استخوان در زنان یائسه

مقدمه: کاهش دانسیته ی معدنی استخوان یک عامل مهم برای استئوپروز، به خصوص در میان زنان یائسه، است که هر ساله، نظام سلامت کشور را متحمل هزینه ی زیادی می کند. مطالعات مرتبط با پوکی استخوان در حال سیر به سمت مسیر جدیدی است که علاوه بر عوامل رایج مانند افزایش سن، یائسگی، کم تحرکی و ...، سطح سرمی استئوپروتگرین را دارای نقش مهمی در این زمینه می داند. مطالعه ی حاضر، برای بررسی رابطه ی میان سطح سرمی استئوپروتگرین و دانسیته ی معدنی استخوان در زنان یائسه طراحی شد. روش ها: در این مطالعه، 90 نفر از زنان یائسه با میانگین سنی 39/61 سال، مراجعه کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان انتخاب شدند. بر اساس پرونده های پرشکی قبلی، 45 نفر در گروه سالم و 45 نفر در گروه استئوپروز قرار گرفتند. سپس، هر دو گروه تحت سنجش تراکم استخوان با روش dxa (dual-energy x-ray absorptiometry) قرار گرفتند و همچنین، دانسیته ی معدنی استخوان (bmd یا bone mineral density) و t-score برای آن ها تعیین شد. بر اساس t-score، بیماران در دو گروه سالم و استئوپروز قرار گرفتند. برای ارزیابی سطح سرمی استئوپروتگرین (opg)، از بیماران نمونه ی خون تهیه و سرم آن ها جدا شد و سپس، با استفاده از روش elisa (enzyme-linked immunosorbent assay)، سطح سرمی استئوپروتگرین اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها، آزمون های 2 χ، t و mann-whitney مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: میانگین دانسیته ی معدنی استخوان در نقاط مختلف بدن (مهره های l2، l3 و l4، تروکانتر، گردن فمور و هیپ) بین زنان یائسه در دو گروه مبتلا به استئوپروز و سالم، اختلاف معنی داری نشان داد. مقایسه ی توزیع فراوانی وضعیت دانسیته ی معدنی استخوان در دوگروه سالم و مبتلا به استئوپروز نیز با یکدیگر اختلاف معنی داری داشت (001/0 > p). سطح سرمی استئوپروتگرین در دو گروه سالم و مبتلا به استئوپروز با یکدیگر اختلاف معنی داری داشت؛ به طوری که، ارتباط معکوسی میان سطح سرمی استئوپروتگرین  و دانسیته ی معدنی استخوان مهره های کمری (002/0 = p؛ 4/0- = r)، استخوان هیپ (030/0 = p؛ 3/0- = r) و گردن فمور (020/0 = p؛ 3/0- = r) در دو گروه دیده شد. نتیجه گیری: در این مطالعه، بین دانسیته ی معدنی استخوان و سطح سرمی استئوپروتگرین در زنان یائسه، رابطه ی معکوس وجود داشت.